Kampane i Gilgit

Fyrst om jordskjelvet som mange har spurd meg om: Omraadet eg har vore i saa langt (Karakoram Highway nord for Gilgit) er det veldig smaa skadar, og livet her gaar sin gang. Trur dykk veit mykje meir om omfaget av jordskjelvet enn meg, for det er ikkje saa lett aa faa tak i oppdatert informasjon her. Har surfa litt rundt paa nettet i dag, og det ser jo ikkje saa bra ut. Det som er kritisk no er vaeret. Det er svaert kaldt for aarstida og dei siste to dagane har snoen kome langt ned over fjellsidene. Det maa ha vorte 15 grader kaldare sidan eg var i Karimabad for ei veke sidan. Det er toeft for folka som har mista husa sine, - hjelpen har jo berre kome fram til rundt 20 prosent av dei beroerte omraada.

Men jordskjelv er ikkje det einaste Pakistan har aa stri med for tida. I gaar hadde eg ei reise "from Paradise to Hell".

Eg tok bussen fraa den lille landsbyen Minapin (kor eg hadde avslutta ein flott fjelltur -bilete kjem snart!) til Gilgit, eit par timars reise lengre soer langs Karakoram Highway. Eg hadde fylgje med ein fyr fraa Irland. Eg visste at det hadde vore ein del skuddvekslingar mellom ulike religioese grupperingar i byen, men vart fortald at det ikkje turistar ikkje var eit maal. Uansett hadde eg berre tenkt aa vera ei natt i byen for aa skaffa meg ein bussbillett til Chitral lengre vest i Pakistan.

Daa me kom inn mot sentrum av byen etter eit par politispaerringar - hoppa Abbas paa bussen, guiden min fraa siste fjellturen. Han visste at eg var paa veg til Gilgit og kom for aa advare meg. Han sa det var kampar i sentrum kor hotellet mitt, Medina Guesthouse, laag. Han drog meg av bussen. Det synte seg seinare at sentrum var sperra av, og at bussen snudde like etter.

Me gjekk inn paa eit anna hotell i naerleiken, North Inn. Rundt hotellet var det fullt av militaerfolk paa hustaka, terassene og i gata. Det var satt opp veggar med sandsekker kor ein berre saag at gevaermunninga stakk ut. Slik har det sett ut i Gilgit den siste tida. Eg vart invitert over i nabobygningen kor Abbas budde og kor begge kunne eta frukost utan at han trong aa avsloera at han ikkje fulgte ramadan...

Utanfor hoeyrde me at noko var i emning. Butikkane var i ferd med aa stengja og det samla seg folk i gata. Me gjekk tilbake til hotellet kor eg traff igjen iren. Han hadde proevd aa forlenga visumet sitt for Pakistan, men det offentlege kontoret hadde ogsaa stengt.

Me satt i restauranten daa me hoyrde skuddvekslingar. Dei var eit stykke unna fraa hotellet. Me vart kommandert bort fraa vindauga og sat oss innerst i lokalet. Folk var i ferd med aa samla seg utanfor. Dei ville setja igang ein spontan protestmarsj og gaa inn i sentrum av byen. Militaeret ville stoppa dei fordi hvis ein person i opptoget skulle verta skada ville det foera til enno meir aggresjon. For aa faa veta kva som skjedde maatte eg basera meg paa informasjon som Abbas kunne gje meg. Det var godt aa han han der.

Etter kvart vart det fleire skuddvekslingar og eg og iren (som var dei einaste turistane paa dette hotellet) vart tatt med gjennom ein bakhage og inn paa eit hotellrom kor me kunne opphalda oss. Naar me gjekk gjennom bakhagen hoeyrde me fleire hylande kvinner paa andre sidan av gjerdet. Eg saag dei ikkje men Abbas og hotellverten hoppa over gjerdet. Fekk seinare veta at fleire av kvinnene hadde skytevaapen, som tilsa at dei var bra desperate. Dei var paa veg ned mot hovedgata. Dei vart foersoekt stoppa av hotellverten. Veit ikkje korleis det gjekk.

Etter kort tid ville Abbas at me skulle forlate byen. Eg kjende meg trygg nok der eg sat, men valgte likevel aa verta med. Iren valgte aa bli att. Den store sekken min vart liggjande att i restauranten. Me sprang gjennom bakgatene for aa unngaa opptoyene i hovedgata. Hoyrde mange skuddvekslingar, men dei var eit stykke unna. Det passerte fleire militaerkoyretoy som var paa veg inn mot byen.

Eg vart bra anpusten foer me fann ein sjaafoer som ville koyra oss ut av byen. Sjoelv om eg aldri kjende meg i fare, var eg glad for aa vera paa veg ut av omraadet.

Me kryssa elva over til nabolandsbyen Danyor og proevde aa finna eit hotell kor me kunne slappa av, men alle hotella var enten stengt pga ramadan eller dei var opptatt av kinesiske vegarbeidere. Etter at me hadde vandra litt rundt i byen byrja ogsaa folk her aa samla seg i hovedgata. Dei ville ogsaa protestera mot det som skjedde inne i sentrum av Gilgit. Fleire sat seg ned og sperra trafikken langs Karakoram Highway.

Abbas sa at me fekk koma oss vidare. Bilane snudde kjapt foer folkesperringa. Fekk veta at sjaafoerane var redde for at folk ville setja fyr paa bilane om dei vart desperate nok.

Me traff igjen sjaafoeren vaar og han koeyrde oss til den fredelege landsbyen Chalt ein times tid nordover igjen langs Karakoram Highway. Her er det stort sett berre shiaer som bur og det er ingen religioese spenningar.

Vart fortald at dette var dei stoerste skuddvekslingane paa lang tid, og at det kom til aa vera paa nyheitene verda over. Det gjekt rykter om at mellom 10 og 15 mennesker var skutt og mange var skada - og at dette ville foera til enno stoerre valdshandlingar. Saa eg tenkte det var lurt aa informere dei heime om at eg hadde det bra. Men det var ikkje ein telefon for internasjonale samtalar aa oppdrive i landsbyen. To kameratar av Abbas (har inntrykk av at han kjenner halvparten av folka i denne dalen) koeyrde oss paa humpete vegar til nabolandsbyen Sikanderabad kor det visst skulle vera ein slik telefon. Men landsbyen hadde ikkje hatt straum paa to veker saa telefonen var ute av drift. Saa me koyrde tilbake og slo oss til ro paa eit gjestehus i Chalt.

Me vakna dagen etter av hoegtalarane til moskeen like ved. Dei var brukt av dei religioese leiarane for aa kalle inn alle mennene i landsbyen til eit moete for aa diskutere situasjonen i Gilgit. Det var mykje folk i gatene - og fleire snakka om aa reisa til Gilgit for aa delta i kampane. Abbas haapte og trudde at dei religioese leiarane ville stoppa dei.

Fekk veta at det framleis var skuddvekslingar i Gilgit og at det baade var innreise- og utreiseforbud. Saa det var ikkje noko poeng aa proeva aa faa tak i sekken min. Me valgte aa reisa til Karimabad som er ein fredeleg stad med mange turistar og god telekommunikasjon med omverda.

Stoppa paa vegen i den lille landsbyen Jaffarabad. Der jobba det ein hyggeleg brite som dreiv ulike bistandsprosjekter i regionen. Samstundes hadde han ansvaret for aa rapportere om tryggleikssituasjonen i nordomraada av Pakistan til FN. Det var ein bra mann aa prate med som hadde store kunnskapar om det som skjedde. Han saag alvorleg paa situasjonen i Gilgit. Blant dei som var drepte dagen foer var 6 studentar og 2 "rangers" (militaere - skal proeva aa forklare seinare). 2 av dei drepte studentane var kvinner - og dette ville skapa ein enno stoerre aggresjon. Fekk sendt eit par e-post fraa PC'en hans - og eg fekk nokon gode tips for korleis det var best aa reisa ut av regionen.

Aa koma til Karimabad var neste som aa koma heim. Traff mange kjente, baade turistar og fastbuande. Abbas fekk utpaa ettermiddagen kontakt med iren paa North Inn. Han saa at han ikkje likte situasjonen - og at han visste lite om kva som skjedde utanfor. Det er ogsaa ein del backpackere paa Medina Guesthouse i sentrum av byen. Det hadde vore portforbud sidan me reiste - truleg kom eg og Abbas oss ut fraa Gilgit rett foer byen vart avstengt. Eg er veldig takknemleg for at han fekk meg bort fraa Gilgit.

Naar eg soekte paa nettet her i Karimabad var det ikkje mykje aa lesa om kampane i Gilgit. Ein sa til meg at antallet drepte vert underrapportert for aa unngaa enno stoerre spenningar og mobilisering av fleire menneske. Kanskje kampene er over etter ein dag eller to - som har vore tilfelle tidlegare. Mange her trur ikkje det.

Her er noko av det eg fann av artiklar fraa denne dagen:
http://www.dawn.com/2005/10/15/top12.htm
http://paktribune.com/news/index.php?id=122353